☘️ خانواده:

Apiaceae

☘️ نام فارسی:

وَشق، كُماکَندل، وَشا، اُشترك

☘️ نام انگلیسی:

Ammoniac-plant

☘️ مترادف:

🔶 مشخصات گیاه‌شناسی:

گیاهی چندساله، یک بار مثمر، راست، یقه پوشیده از بقایای دمبرگ های سال قبل، ساقه به ارتفاع تا 5/2 متر به قطر ٣٦ سانتی متر، در بالا با شاخه های متناوب پانیکولی، در ابتدا زردکاهی- سبز، سرانجام قهوه ای شونده، با گره های غیر ضخیم. برگ ها همگی قاعده ای ۳ بخشی؛ قطعات اولیه شانه ای به ندرت ۲ بار شانه ای؛ قطعات انتهایی بزرگ، همگی به محور پهن چسبیده، با قاعده ای ممتد و پهن، کم و بیش پیوسته؛ پایینی ها گاهی ۲ پاره نامساوی، به طول 4-10 سانتی متر، به عرض 5/4-5/1 سانتی متر، کم و بیش نوک تیز؛ دمبرگ و محور برگ ضخیم، در حالت خشک با شیارهای کم عمق؛ برگ های فوقانی اغلب به غلافی بزرگ و ساقه آغوش تقلیل یافته. گل آذین خوشه، چترها با دمگل آذین کوتاه و ضخیم یا تقریباً بدون دمگل آذین، با کرک های پشمالوی سفید، سرانجام کم و بیش بدون کرک شونده، کروی. میوه ها به طول ۸ میلی متر، به عرض ٦-٥ میلی متر، بیضوی پهن، قهوه ای متمایل به بنفش؛ پره ها نخی شکل آشکار؛ کانال های هدایت شیرابه پشتی در کانال های بین پره ای منفرد، در سطح شکمی مریکارپ ها ٤-٢ تایی

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان گلدهی:

خرداد – تیر

--------◊🔶◊--------

🔶 زمان بذردهی:

تیر – مرداد

--------◊🔶◊--------

🔷 پراکندگی جغرافیایی:

افغانستان، پاکستان

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکندگی در ایران:

مرکز، جنوب شرق

--------◊🔷◊--------

🔷 پراکنش در یزد:

--------◊🔷◊--------

🔸 فرم رویشی:

--------◊🔸◊--------

🔸 وضعیت دارویی:

شیرابه رزینی روغنی آن مصرف میشود. در طب سنتی هندی و غربی مصرف میشود امروزه در کتاب دستور داروسازی انگلستان به عنوان ضد اسپاسم و خلط آور مصرف می شود. دارویی ویژه برای درمان برونشیت های مزمن، آسم و سرفه های دائمی میباشد. و شا گاهی برای افزایش عرق و قاعدگی (به عنوان عرق آور و قاعده آور) بکار میرود

--------◊🔸◊--------

🔸 كوروتیپ:

ایران-تورانی

--------◊🔸◊--------

🔹 رویشگاه:

مراتع و دامنه های کوهستانی؛ ارتفاع از سطح دریا

--------◊🔹◊--------

🔹 ارتفاع از سطح دریا:

٣٨٠٠-١٤٠٠ متر

--------◊🔹◊--------

🔺 رنگ گل:

--------◊🔺◊--------

🔺 تکثیر و تجدید حیات:

--------◊🔺◊--------

♦️ وضعیت حفاظت:

--------◊♦️◊--------

♦️ سایر ویژگی ها:

Dorema ammoniacum از چتریان علوفه ای مرغوب و فصل رشد سرد است که انتشار نسبتاً گسترده ای در مرکز، شرق و جنوب شرقی و همچنین شمال و شمال شرقی بخش مرکزی کشور دارد. این گونه منوکارپیک با طول عمر حدود پنج سال است. هر سال برگ های قاعده ای بزرگ و سریع الرشدی به وجود می آورد و فقط در سال آخر عمر، گل و بذر می دهد و پس از رسیدن بذرها ریشه آن پوسیده و گیاه از بین می رود. D. ammoniacum بذر زیادی تولید می کند اما تراکم و فراوانی پایه های جدید به شدت تابع نوسانات بارندگی است. سیستم ریشه ای آن از دو قسمت تشکیل شده است. بخش بالایی به طول حدود ۱۵ سانتی متر که دوکی شکل، ضخیم و پوشیده از الیاف فیبر مانند است و مواد غذایی و شیرابه در آن ذخیره می گردد. قسمت زیرین دارای انشعاب های فراوانی است که گاهی تا عمق یک متری خاک نفوذ می کند. با آغاز زرد شدن برگ ها خوش خوراکی آن افزایش یافته و مورد چرای بز و گوسفند قرار می گیرد. مهم ترین ویژگی و ارزش این گیاه تولید شیرابه ای به نام گام آمونیاک (وشا) است که در صنایع داروسازی، غذایی، عطر سازی، رنگ سازی، مواد پاک کننده و غیره اهمیت بسیار زیادی دارد. D. ammoniacum به عنوان گیاهی علوفه ای حفاظتی و صنعتی دارای ارزش های فراوانی است که از آن می توان در اصلاح و توسعه بسیاری ازمراتع بیابانی کشور استفاده نمود.

--------◊♦️◊--------